Heuvel vol eco-oogst
Östrabo Ekobacke (Grower’s Hill) is een braakliggende heuvel net buiten de stadsring waar een oogsttuin is aangelegd, die in de loop der jaren enorm is uitgedijd. Åsa Nyhlén, een van de coördinatoren: “We begonnen als een tuin waar mensen werk vonden die elders moeilijk aan de slag raakten en affiniteit hadden met groente telen. Nog steeds werken er bij ons mensen die op de gewone arbeidsmarkt nog niet terecht kunnen. En het mooie is: iedereen voegt eigen kennis en smaak toe. Zo is er inmiddels van alles te vinden: kruiden, groenten, fruit, bloemen en een insectenweide. In de zomermaanden bieden we in een stalletje onze oogst ter verkoop aan.”
Lokale producten
De markt op het plein Stortorget heeft een klassiek karakter. Er worden veel verse seizoensproducten aangeboden, maar ook handgemaakte Zweedse producten zoals gevlochten manden, afwasborstels van takjes en houten messen die leuk staan op je borrelplank.
Klimaat-vriendelijk vegan ijs
The Good Shop (Klostergatan 11b) is een 100 procent vegetarische minisuper. De winkel wordt gerund door moeder Monica en dochter Linda. Ze verkopen allerlei biologische producten voor een duurzame picknick. Er is verder een afdeling met zakken vol schepwaren als bonen, rijst en noten, en de cosmetica-afdeling is gevuld met een diervriendelijke assortiment. Maar ook hebben ze verantwoorde Zweedse drop en… klimaatvriendelijk vegan ijs!
Vrunchen of koffieleuten?
Vrunch? Da’s een vega-brunch. Je kunt ‘m bestellen bij OAS, een gloednieuw koffietentje in de Bländapassage. Ze maken hier verder ongenadig smakelijke smoothiebowls, een hippe trend (kijk naar eens op Instagram) van kleurrijke kommen vol fruit, noten en zuivel op een kunstige manier opgemaakt. Ook hebben ze smakelijke raw taartjes en écht goede koffie. En als je nog dorst hebt, tap dan wat vatten (water).
Rondje fietsen
De Växjö Runt is een fietsronde van 42 kilometer rondom de stad die leidt langs de vele meren, natuurgebieden en leuke plekken. Zoals natuurgebied Hissö, de kasteelruïne van Kronoberg en café-restaurant Ryttmästaregården, gevestigd in een klassiek rood huis met een trendy sedumdak. In het zuiden kom je langs de showtuin Linnéträdgården, een eerbetoon aan Carl Linnaeus, de beroemde plantkundige die in 1707 in deze regio is geboren. Hij is degene die het internationale systeem van de Latijnse naamgeving voor planten bedacht. Even verderop prijkt slot Teleborgs op een hoge klif aan een meer. Dat ziet eruit als een heroïsch ridderkasteel, met een vleugje Disney, maar het is pas rond 1900 gebouwd. Er zit een hotel in met prachtig klassieke kamers, er is een restaurant en passanten kunnen terecht bij het Brygghuset, een café met terras aan het water.
Op safari in het bijenparadijs
Het natuurreservaat Bohultet aan de zuidwestkant van de stad ligt helemaal om een meer heen. Op een voormalig militair terrein is het ‘bijenparadijs’ aangelegd met een enorme weide met inheemse planten, een open zandvlakte, droog grasland en een poel. Als insecten- en wildebloemenspotter kun je hier een uur per vierkante meter doorbrengen. Ik was er dan ook niet weg te slaan.
Dineren bij de neven van je zweedse oudtante
Villa de Luxe is een domineeswoning uit begin 18de eeuw en ingericht alsof je bij een Zweedse oudtante binnenstapt, maar waar nu haar neven en nichten je ontvangen. De inrichting bestaat uit klassiekers uit de kringloopwinkel en van de vlooienmarkt. Je zit dus op een antieke fauteuil aan een ietwat krakkemikkig salontafeltje. De eigenaren van deze villa zijn creatieve ondernemers, een van hen is Samdri Vairagi: ”Bij ons krijg je wat de pot schaft. We kopen biologische producten in bij telers uit de omgeving en dat verschilt per dag. Verder maken we pizza’s in onze houtoven en kun je kiezen uit rode of witte wijn. En dan kijken we wel welke fles er open is.” Dat klinkt nonchalant, maar die kelder van de villa ligt bomvol biologische wijnen waar je ú tegen zegt. ’s Zomers hebben ze hier een beregezellige buitentuin met terras en een dj, en even verderop in dezelfde straat zit het net zo wervelende Kafé de Luxe, van dezelfde eigenaren.
Gastrohotel met eigen pluktuin
Het PM & Vänner (vänner betekent vrienden) heeft als thema ‘bos, weide en meer’. Dat betekent dat er in het restaurant (met Michelinster) en de bistro zalig wordt gekookt met producten uit de directe omgeving in Småland, de bossen, de akkers en het water. Die ‘akker’ is heel dichtbij, want een paar blokken verderop in de stad hebben de chefs een moestuin met een kas staan en zelfs een bijenkast. Daar plukken ze viooltjes en kruiden voor in de cocktails van de rooftop-bar en gele frambozen voor de desserts en het uitgebreide ontbijt. Ook bijzonder aan dit hotel: ze hebben een bloemenzaak, een eigen bakkerij én een prijswinnende wijncollectie. Ze bezitten één van Noord-Europa’s grootse wijnkelders met zo’n 20.000 flessen en wonnen een Grand Award van de Wine Spectator in 2018.