SUSTAINABLE SHOPPEN
De verpakkingsvrije supermarkt Original Unverpackt is een ware revolutie. Het is de eerste ter wereld, beweren de oprichters, die producten aanbiedt zonder verpakking. Dat doen ze in het kader van de ‘zero waste’ levensstijl. Het is interessant om te zien wat er allemaal bestaat om afval te verminderen, zoals herbruikbare oorstokjes (ja echt), shampoo in vaste zeepvorm, broodtrommels en bamboe tandenborstels tot en met boeken over hoe je je eigen cosmetica en schoonmaakmiddelen kunt maken. Ook zijn er allerlei bussen en blikken vol etenswaren en huishoudelijke producten om in je zelf meegenomen pot of zak te scheppen. “En het leuke is, je kunt een heleboel ingrediënten uitproberen, want je hoeft niet alles in van die grote hoeveelheden te kopen,” legt een klant ons uit. Even verderop zit de winkel Supermarché waar ze hippe duurzame mode verkopen en eigen organische katoenen t-shirts met grappige gezeefdrukte prints.
Tip van Claudy:
“Hou je van dumplings, loop dan binnen bij DingsDums aan de Wiener Strasse. Dat is een kleine snack- en cateringzaak van drie jonge ondernemers die met restanten uit de voedingsindustrie dumplings vullen. Superlekker, dus ze worden tegenwoordig gevraagd om op feesten de hapjes te verzorgen.”
GUERRILLATUIN PRINZESSINNENGARTEN
Vanaf 2009 hebben duizenden helpende handen een braakliggend terrein bij de Moritzplatz omgetoverd tot een groene stadsoase, de Prinzessinnengarten. Toen in 2012 een investeerder het terrein wilde bebouwen, hebben meer dan dertigduizend Berlijners ervoor gezorgd dat de tuin kon blijven. Allerlei mensen kunnen in de tuin terecht: buren, kinderen, ouderen, actiegroepen. En iedereen met een groen plan of idee dat de gemeenschap verbindt, mag dat op deze lichtelijk anarchistische plek uitvoeren. Er wordt groente verbouwd in oude tonnen en kratten, er is een bar in een keet, een terras tussen berkenboompjes, je kunt workshops volgen en planten kopen. Een mooi voorbeeld van typisch Berlijns burgerinitiatief. En leuk om wat te drinken en rond te kijken.
Tip van Jordana:
“Een onbekend juweeltje is de rozentuin in de Tiergarten. Een populair stadspark is Park am Gleisdreieck dat op de overgebleven driehoek van een spoorwegknooppunt ligt.”
BOTANISCHE TUIN MET WERELDPLANTEN
In de Botanischer Garten kun je een groene wereldreis maken. Het terrein is opgedeeld in continenten, zo kun je van Azië naar Amerika dwalen. Ook is er een verzameling bomen uit de hele wereld te bewonderen. In de tropische kassen is de Victorialelie met z’n enorme dienbladbladeren de topattractie. Het hele jaar door is dit een interessante tuin, want er staat altijd wel wat te bloeien of imposant te groeien, zelfs met kerst hebben ze er een speciale route uitgezet. De tuin is van de Berlijnse Universiteit en bestaat al sinds 1679. Er is een museum, met een heerlijk ouderwetse vaste expositie. Voor nostalgische liefhebbers zeker de moeite waard om te bekijken.
Tip van Petra:
“Op het voormalige vliegveld Tempelhofer Feld zitten in het weekend alle jongeren en jonge gezinnen. Je kunt er fietsen, skaten of picknicken. En lekker bijkletsen met Berlijnse vrienden.”
KNUS RIXDORF IN NEUKÖLLN
In de hippe wijk Neukölln tref je het volledig door de stad omgroeide dorpje Rixdorf, dat nog echt een kerkje en een gemoedelijk pleintje heeft. In een zijstraat vind je de Comenius Garten, een klein buurtpark met een filosofische achtergrond: het beoogt een rustpunt voor buurtbewoners te zijn. Het verderop gelegen Café Botanico is een Italiaans restaurant met een flinke eigen moestuin in de achtertuin, te midden van de buurhuizen. De eigenaren telen er op natuurlijke wijze en koken met hun zelf verbouwde groenten, fruit en kruiden. Bij mooi weer kun je romantisch buiten zitten – aan een wiebelig tafeltje met een vers geplukt boeketje. Naast goede bruschetta met eetbare bloemen of een lekkere pasta of risotto met geurige basilicum, kun je hier ook fijne lokale bieren proeven.
Tip van Susanne:
“Voor liefhebbers van planten en tuinen is het park Gärten der Welt een aanrader. Dat ligt ten noordoosten van de stad en daar kun je een hele dag rondbrengen. Neem vooral de kabelbaan voor het uitzicht.”
VEGA-PARADIJS WILDE KÜCH
Duitsland kennen we als echt vleesland, maar in Berlijn heb je als veganist of vegetariër een riante keus. De vleesetende medereiziger zal graag met je mee eten, want hier weten ze hoe ze wat bijzonders klaarmaken, met zinderende ingrediënten en tongstrelende smaakcombinaties. Wel 340 Berlijnse restaurants koken veganistisch, dus gerechten zonder dierlijke ingrediënten, of in elk geval vegetarisch, zonder vlees. Groente staat echt op nummer één. In kleine tentjes, luxe snackbars en op topniveau kun je hier vegetarisch of veganistisch dineren. Ook in kleinere restaurants en zelfs snackbars kun je als veggie of vegan prima terecht voor exquise gerechten of gewoonweg smakelijke pasta of noedels. Wilde Küche is een hippe tent op de hoek van het Görlitzer Park met een beachy feel waar ze volledig ‘natuurminnend’ koken. Alle gerechten zijn veganistisch of vegetarisch, seizoensgebonden en zonder geraffineerde suiker bereid. Ze gebruiken in de keuken voedzame ingrediënten zoals distelolie, kokosolie, kokosbloesems, berkensuiker en hoogwaardige zouten. De groente komt van lokale telers en ze passen wilde kruiden en planten toe. “Wij willen een nieuw perspectief op eten geven. Voor ons betekent voedsel: helen,” aldus de oprichtsters. Nou, dat doen ze zeker. Wat ik proefde, daar heb ik mijn vingers bij afgelikt, en ik wilde eigenlijk méér van dat alles. Zo smakelijk was het.
BIOLOGISCHE STADSBOERDERIJ STADTFARM
Heb je zin in nog een tochtje naar de oostkant van de stad, dan kun je naar landschapspark Herzberge. Daar staat bioboerderij Stadtfarm. Op vrijdag en zaterdag kun je er verse vis uit de eigen kweekvijvers kopen, en verse groente uit de tuin. Gekke combi? Vis en groente op één boerderij? Het kan, omdat ze hier een kringloop hanteren. De ‘mest’ van de vissen komt terecht bij de planten en ook het water wordt van de een naar de ander gepompt. Adres: Allee der Kosmonauten 16.
FIETSEN IN BERLIJN
- Wij hadden onze eigen fietsen mee achter op de auto. In de trein meenemen kan ook, en ter plaatse kun je prima fietsen huren.
- De fietspaden en fietsmogelijkheden in Berlijn zijn goed. Hoofdroutes zijn bewegwijzerd. Wij reden rond met onze smartphone in de stuurtas en de aanwijsstem van Google Maps op hoog volume. Er bestaan speciale stuurklemmen voor dat doel.
- Denk je als Nederlander ‘fietskundige’ te zijn, dan kun je in nog wat leren van de wijze waarop die Duitsers soms door de stad razen. Wow!
- Naast de hier beschreven route is de Berlijnse Mauerweg beroemd. Deze markeert de voormalige DDR-grens met West-Berlijn en loopt ongeveer 160 kilometer rond de voormalige ‘halve stad’. De route loopt merendeels langs de voormalige douanestraat (westen) of over de Kolonnenweg, de inspectieweg van de DDR-grensbewakers. Je komt langs historische plekken en restanten van de Berlijnse Muur.
- Fiets huren? Kijk op bike-rental-berlin.de of berlinonbike.de.