In de bergen van Shikoku

Zo zag ik eens hoe een vrouw haar gloednieuwe auto liet zegenen door een Shinto-priester bij een schrijn in het centrum van Tokyo. Ook de landelijke regio’s – mijlenver weg van het flitsende Japan uit je verbeelding – zijn betoverend. In april 2019 reisde ik naar Shikoku-eiland, het kleinste en dunstbevolkte van de vier hoofdeilanden van Japan. Shikoku bleek nog maar nauwelijks bij reizigers op de radar te staan. En dat in april, de tijd waarin je in de kersenbloesemparken van Kyoto over de hoofden kunt lopen!

Ohenro-san op de 88-tempelroute

Of je nu komt om aan je hectische leven te ontsnappen, om een geliefde te herdenken, om van de overweldigende natuur te genieten, om spirituele verlichting te zoeken of om alleen te zijn: het maakt allemaal niet uit. Of je de route in één keer aflegt of in delen, te voet, te fiets, met de bus of met je eigen auto: het is allemaal goed. Pelgrims die de 88-tempelroute (ook bekend als de Henro Pilgrimage) op Shikoku volgen, worden door locals respectvol ‘Ohenro-san’ genoemd. Ohenro-san komen uit alle (vooral Japanse) windstreken, zijn van alle soorten pluimage en hebben elk hun eigen drijfveer.

Wat dreef mij? Lekker op mezelf, in een weinig bezocht berggebied, waar ik mezelf fysiek en mentaal flink uitdaag, om zo helemaal tot rust te komen. De intensieve dagtochten van tempel 11 (Fujiidera) naar tempel 12 (Shozanji), en die van tempel 20 (Kakurin-ji) naar tempel 21 (Tairyu-ji), vergeet ik nooit meer. Zware beklimmingen en afdalingen worden tussendoor beloond met weergaloze uitzichten. Van bewoners langs de route ontvang ik osettai, oftewel giften voor de pelgrim – in mijn geval kleine zakjes met Japanse snacks. En als klap op de vuurpijl ’s avonds ‘thuiskomen’ in een minshuku (Japanse homestay) waar lieve huiseigenaren ervoor zorgen dat er een warme maaltijd en een nog warmer bad voor je klaarstaan. Wat wil een mens nog meer?

Op mijn laatste wandeldag nadert een rijdende pelgrim – volledig uitgerust in de lokale pelgrimskledij – mij met de auto. Hij gaat langzamer rijden, draait zijn raampje open, steekt zijn hoofd naar buiten en roept lachend: “Ohenro-san!” Hij wijst naar mij, dan naar zichzelf en zijn strooien pelgrimshoed op de bijrijdersstoel om duidelijk te maken dat hij er ook een is. “Ohenro-san!”, roep ik terug. Hij rijdt door en ik wandel verder, lekker in ons uppie en toch verbonden.

Rustig rondtoeren door de Iya-vallei

Na de wandeltocht is het tijd voor ontspanning in de binnenlanden. Minder lopen, meer autorijden. Vanuit de stad Tokushima in het oosten van Shikoku is het twee uur rijden naar de Iya-vallei in het groene hart van het eiland. En ondanks die redelijke bereikbaarheid waan je je hier in een van de meest ongerepte gebieden van Japan. Boeren werken op hun land tegen de steile berghellingen, houten boerderijtjes liggen verspreid door het groene heuvellandschap en karakteristieke liaanbruggen verbinden beide zijden van de diepe Oboke-kloof; het is alsof je door een levensgroot schilderij rijdt.

Rondtoeren door de kloven, langs de Iya-rivier en naar verschillende bergtoppen brengt veel verrassingen. Is het geen wilde aap in de berm of een hert midden op straat, dan is het wel een Manneken Pis die van een hoge rots zomaar de diepe kloof in staat te plassen. Echt waar: het beeld is geïnspireerd door lokale kindjes die hier vroeger hun moed bewezen door van de rand van de klif te plassen. Ook moet ik extra met mijn ogen knipperen als er opeens een stel poppen op de bus zit te wachten en aan de overkant het gras staat te maaien. Dat blijkt Nagoro te zijn, een verlaten dorpje waar een inwoonster het dorp figuurlijk nieuw leven inblaast door alle vertrokken en overleden inwoners te vervangen door handgemaakte poppen.

Zonder geplande route en zonder tijdsdruk, maar mét eigen huurauto, is de fijnste manier om op je dooie gemakje door de Iya-vallei te toeren en alles op je af te laten komen. En dat autorijden in Japan, dat is zelfs mij, eeuwige angsthaas in het verkeer, reuze meegevallen. Japanners gedragen zich op de weg eigenlijk precies zoals ik ‘de Japanner’ zou omschrijven: vriendelijk, kalm, beleefd en alles volgens de regels. Het aardig naar elkaar buigen vanuit de auto werkt zelfs aanstekelijk!

De rust en de schoonheid van het groene Shikoku hebben op mij veel indruk gemaakt. Ik was nergens naar op zoek, ik had geen missie en weinig verwachtingen, en toch voelt het alsof ik heb gevonden waar ik voor kwam, zonder precies te weten wat dat eigenlijk was.”